ตัวแทนดอกไม้งามของญี ่ปุ ่น Sakura (サクラ) หากเอ่ยถึง “ดอกไม้” ที ่เป็นตัวแทนของญี ่ปุ ่นในปัจจุบ ันนี ้ก็คงหนีไม่พ ้นดอกของ ต้นเชอร์รี ่ญี ่ปุ ่น หรือที ่ชาวญี ่ปุ ่นเรียกว ่า “Sakura” (ซะกุระ) กล่าวกันว่า ในช่วงสมัย Heian (平安時代 : พ.ศ. 1337 – 1728) ตามสวนสวย ภายในคฤหาสน์ของเหล่าชนชั ้นสูงเริ ่มนิยมน�า Sakura ที ่เกิดขึ ้นเองตามป่าเขา หรือ Yama-zakura (ヤマザクラ) มาปลูกไว้ และเริ ่มนิยมจัดงานเลี ้ยงเพื ่อชมดอกไม้ หรือ Hanami (花見) กันมากขึ ้น จนกระทั ่งแพร ่หลายกลายเป็นประเพณีชมดอกไม้ในหมู ประชาชนทั ่วไปนับตั ้งแต่ช่วงสมัย Edo (江戸時代 : พ.ศ. 2146 – 2411) แต่ดอก Sakura ที ่พบเห็นกันมากในป ัจจุบ ันอย่างพันธุ ์ Somei-yoshino (ソメイヨシノ) ได้รับการพัฒนาสายพันธุ ์ขึ ้นในช่วงปลายสมัย Edo ส่วนพันธุ ์ Yama-zakura ก็ยังคงมี อยู ่ทั ่วไป นอกจากความงดงามตามธรรมชาติ Sakura ยังเป็นที ่รักของคนญี ่ปุ ่นในฐานะดอกไม้ที สะท้อนความรู ้สึกนึกคิดในจิตใจของคนญี ่ปุ ่นได้อย ่างตรงเผง และมีค�ากล่าวที ่ว ่า “Hana-wa-sakuragi-hito-wa-bushi” (花は桜木人は武士) ซึ ่งหมาย ความว ่า “ในบรรดาดอกไม้ Sakura ดีเลิศที ่สุด ในบรรดามนุษย์ นักรบดีเลิศที ่สุด” อันมีที ่มาจากความเหมือนกันของ Sakura กับนักรบ นั ่นก็คือ ใน 1 ปี ดอก Sakura จะผลิบานงดงามเพียงแค่ครั ้งเดียว และยามที ่ร ่วงโรยราก็ทิ ้งดอกลงอย่างสง่างาม โดยไร้ความอาวรณ์ เฉกเช่นเดียวกับนักรบ ทางพืชศาสตร์แบ่ง Sakura ออกอย่างกว้างๆ เป็น 6 สายพันธุ ์ ได้แก่ Yama- zakura (ヤマザクラ), Mame-zakura (マメザクラ), Cho _ ji-zakura (チョウジザクラ), Miyama-zakura (ミヤマザクラ), Edo-higan (エドヒガン) และ Kanhi-zakura (カンヒザクラ) ซึ ่งในแต ่ละสายพันธุ ์ยังแบ่งย่อยได้อีก 10 พันธุ ์ นอกจากนี ้ ยังมีพันธุ ์ที เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ ์อีกประมาณ 20 พันธุ ์ และกลุ ่มที ่กลายพันธุ ์อีกมากมาย รวมแล้วในประเทศญี ่ปุ ่นมี Sakura อยู ่เกือบ 300 พันธุ ์เลยทีเดียว โดยทั ่วไป Sakura ที ่ปลูกไว้เพื ่อประดับตกแต ่งสวนต่างๆ จะมีอายุสั ้น แต่ Sakura สายพันธุ ์ที ่ขึ ้นเองตามธรรมชาติ อย่างเช่น Yama-zakura, O _ shima-zakura (オオシマ ザクラ) หรือ Edo-higan ซึ ่งพบเห็นได้ตามริมแม ่น� ้าหรือสวนสาธารณะจะมีอายุยืนยาว บางต้นอายุมากกว่า 1,000 ปี 13

แผนที ่จุดชม Sakura ทั ่วประเทศญี ่ปุ ่น พอหิมะละลาย ย่างเข้าสู ่ฤดูใบไม้ผลิ อุณหภูมิก็อบอุ ่นขึ ้น สื ่อต ่างๆ ทั ่วญี ่ปุ ่นต ่าง พากันน�าเสนอเส้นการบานของซะกุระกัน อย่างครึกโครม เส้นการบานของ ซะกุระนี ้เป็นก�าหนดการแนะน�าการชม ซะกุระ โดยให้ข้อมูลเกี ่ยวกับดอกซะกุระว ่า จะบานที ่ไหน เมื ่อไร โดยปกติแล้ว ซะกุระจะบานไล่จากภาคใต้ จังหวัด Okinawa ราวเดือนมกราคม แผ่ขยายไปทางตอนเหนือ ครอบคลุม Tokyo ตอนต้นเดือนเมษายน และ Hokkaido _ ประมาณกลางเดือน พฤษภาคม ยกเว้นบนภูเขาซึ ่งมีอากาศเย็น ดอกซะกุระจะบานช้า ชาวญี ่ปุ ่น จะดูก�าหนดการนี ้แล ้วตั ้งตารอให ฤดูใบไม้ผลิมาเยือนเร็วๆ การมาและแบ่ง บานของซะกุระ นอกจากจะเป็นประหนึ ่ง กิจวัตรและค�าสัญญาว่าฤดูใบไม้ผลิ ได้มาถึงแล้ว ก็ยังเป ็นฤดูกาลที ่ส ่งผลต่อชีวิต และจิตใจของคนญี ่ปุ ่นเป็นอย ่างมาก การเดินทางท่องเที ่ยวชม ซะกุระบานกลายมาเป็นแผนพักผ่อน ในวันหยุด อาคาร ร้านค้า โรงแรมที ่พัก และร้านอาหาร ต่างประดับตกแต่งธง ราวและลวดลายสัญลักษณ์ของซะกุระ ทุกหนแห่งตามเส้นทางการบานจะ คลาคล� ่าไปด้วยฝูงชน พร้อมดอก ซะกุระสีชมพูขาวพลิ ้วไหวไปตาม กระแสลม Hokkaido _ Aomori Iwate Miyagi Yamagata Fukushima Ibaraki Tochiki Gunma Nagano Kyo _ to Hyo _ go Toyama Ishikawa Fukui Shiga Mie Gifu Saitama Tokyo Chiba Kanagawa Yamanashi Shizuoka Aichi Niigata Akita 5 พ.ค. 25 เม.ย. 20 เม.ย. 10 เม.ย. 10 เม.ย. 31 มี.ค. 20 เม.ย. 25 เม.ย. 5 พ.ค. Gunma Nagano Kyo _ to Hyo _ go Kagawa Ehime Saga Ko _ chi Tokushima Wakayama Okinawa Taketomi-jima Ishigaki-jima Miyako-jima Okayama Hiroshima Yamaguchi Fukuoka Nagasaki Kumamoto Miyazaki Kagoshima Tottori Shimane Toyama Ishikawa Fukui Shiga O _ saka O _ ita Nara Mie Gifu Yamanashi Shizuoka Aichi Niigata 31 มี.ค. 25 มี.ค. 25 มี.ค. 10 มี.ค. 10 มี.ค. 25 มี.ค. 10 เม.ย. Sakura Zensen (桜前線) คือเส้นที ่ลากเชื ่อมจุดซึ ่งกรมอุตุนิยมวิทยาได้พยากรณ์ และประกาศอย่างเป็นทางการถึงการบานของซะกุระ พันธุ ์โซะเมโยะฌิโนะที ่จะบานในวันเดียวกันเนื ่องจาก ประเทศญี ่ปุ ่นมีลักษณะทอดตัวยาวจากเหนือสู ่ใต้ ท�าให้ตั ้งแต่เกาะ Okinawa ซะกุระจะค่อยๆ แผ่คลื ่น การผลิบานกระทั ่งถึงเกาะ Hokkaido _ ใช้เวลาราว 4 เดือนด้วยกัน ข้อมูลการบานของซะกุระ ปี พ.ศ. 2560

พันธุ ์ Sakura ที ่ส�าคัญ 1. Yama-zakura (ヤマザクラ) 2. O _ yama-zakura (オオヤマザクラ) 3. Mame-zakura (マメザクラ) 4. Edo-higan (エドヒガン) 5. Miyama-zakura (ミヤマザクラ) 6. Somei-yoshino (ソメイヨシノ) 7. Higan-zakura (ヒガンザクラ) 8. Sato-zakura (サトザクラ) 9. Uwamizu-zakura (ウワミズザクラ) 10. Bakuchinoki (バクチノキ) 11. Rinboku (リンボク) 1 4 2 5 3 16 9 7 10 8 6 11 17

ลักษณะของกลีบดอก Sakura 1. Yae-zaki (八重咲き) กลีบดอกซ้อนกันเป็นชั ้นๆ 2. Hitoe-zaki (一重咲き) กลีบดอกชั ้นเดียว 3. Kiben (旗弁) มีกลีบดอกเล็กๆ ชั ้นบน ซึ ่งมีลักษณะคล้ายกับ “ธง” 4. Kiku-zaki (菊咲き) กลีบดอกซ้อนกันแบบดอกเบญจมาศ 1 2 3 4 18 100 Best points in Japan